لوپوس اریتماتوس سیستمیک یک بیماری خود ایمنی است که در آن اعضاء، بافت ها و سلول ها با واسطه اتو آنتی بادی ها و مجموعه های ایمنی متصل شونده به بافت، آسیب می بینند. 90 درصد بیماران را زنان در سنین باروری تشکیل می دهند.  افراد موجود در هر دو جنس، تمام سنین و همه گروه های نژادی در معرض این بیماری قرار دارند. شیوع بیماری لوپوس(SLE) در ایالات متحده، 15 تا 50 مورد در هر 100،000 نفر ست. بالاترین شیوع در آمریکائیهای آفریقایی تبار دیده می شود.

  علائم لوپوس چیست؟ 

لوپوس می تواند خیلی از اعضای بدن را درگیر نماید.در صورتی که مغز و قلب و کلیه های شما تحت تاثیر این بیماری قرار بگیرد احتمال خطر خیلی بیشتر می باشد ولی در بسیاری از بیماران یک یا چند مورد از علائم بیماری مشاهده می شود. تعدادی از بیماران هم به صورت گذرا علائم بیماری را مشاهده می کنند.

در این بیماری ارگانهای مختلف در مسیر بیماری ممکن است مبتلا شوند. ارگانهای مختلف به ترتیب شیوع ابتلا شامل

1.عضلانی/ مفصلی حدود 95 ٪ بصورت دردهای عضلانی، مفصلی و تورم مفاصل (آرتریت)

2.ابتلای خونی حدود 85 ٪ بصورت کمخونی، و کاهش گلبولهای سفید و پلاکت

3.ابتلای جلدی حدود 70 ٪ بصورت حساسیت غیر معمول پوست به نور خورشید، راش و ضایعات جلدی بر روی گونه ها، زخم های دهانی، ریزش مو و ضایعات جلدی ماندگار می باشد. 

 4.اختلال قلبی/ ریوی حدود 60 ٪ 

5.اختلال عصبی حدود 60 ٪ بصورت بدخلقی (افسردگی)، کاهش سطح هوشیاری و شناختی، سردرد و تشنج. 

6.ابتلای کلیوی حدود 30 تا 50 ٪ بصورت دفع پروتئین ،فشارخون بالا و نهایتا نارسایی کلیه.  

 7.سایر اعضای بدن مانند دستگاه گوارش، چشم...... با شیوع کمتری ممکن است مبتلا شوند

 

 

پوست و زبان: 

-  التهاب هایی که به راش معروف هستند در سرتاسر بدن به وجود می آید که این التهاب ها نسبت به نور آفتاب حساس می باشند.از همه این التهاب ها مهمتر و معمولتر ضایعه پروانه ای شکل روی گونه ها و پل بینی می باشد .

-  تغییر رنگ انگشتان دست در آب و هوای سرد که ابتدا بسیار کمرنگ می باشد و سپس به رنگ آبی و در نهایت به رنگ قرمز پدیدار می شود

 -زخم یا آفت دهانی مکرر که بارها و بارها ممکن است تکرار شود

سندرم شوگرن

 در بین 1 نفر از هر 8 نفر که لوپوس دارند ممکن است به وجود بیاید که باعث خشکی دهان و چشم ها می شود.

 

 

 

مو:

ریزش مو در این بیماری شایع است که میتواند شدید باشد ولی زمانی که بیماری تحت کنترل قرار گیرد موها دوباره به حالت قبلی باز میگردند 

مفاصل: 

در این بیماری درد مفاصل بطور معمول اتفاق می افتد و درد از مفصلی به مفصل درگر حرکت می کند ولی معمولا لوپوس باعث تخریب و تغییر شکل مفاصل نمی شود.کمتر از 1 نفر در 20 نفر به مشکلات شدیدتر در مفاصل دچار می شوند و کمتر از 1 نفر در 20 نفر به شکل حادتر ورم مفصلی Jaccoud’s arthropathy  مبتلا می شوند که باعث تغییر شکل مفاصل می شود. 

کلیه: 

در حدود 1نفر از هر 3 نفر بیمار،کلیه ها درگیر می شود که در برخی موارد در صورتی که درمان به موقع انجام نشود تخریب کلیه ها ممکن است رخ دهد.اکثر افرادی که دچار درگیری کلیه شده اند در صورتی که در مراحل اولیه آزمایش های مربوطه را انجام دهند بهبود میابند. 

خون و رگ ها: 

- بالا رفتن سطح کلسترول خون ( آزمایش های سالیانه توصیه می شود  (

- فشار خون بالا بخصوص اگر کلیه ها درگیر شده باشند

- کم خونی و کاهش سطح پلاکت ها و سلول های سفید خون (این عارضه بیشتر در کودکان مشاهده می شود)

- لخته شدن خون در رگ ها و شریانها که معمولا توسط آنتی بادی antiphospholipid ایجاد می شود ( برخی از این آنتی بادی ها بارداری را تحت تاثیر قرار می دهد و باعث افزایش خطر سقط جنین می شود)ش

- قرص های استروئیدی که معمولا برای درمان لوپوس استفاده می شود می توان باعث افزایش فشار خون شود 

 

مغز و سیستم عصبی:

میگرن(1 نفر از هر 3 نفر) 

اضطراب یا افسردگی

سر گیجه

از دست دادن حافظه یا سردر گمی

حالاتی شبیه به صرع یا حالاتی شبه با اسکیزوفرنی (شیوع این حالات خیلی پایین می باشد)

قلب و ریه ها:

- التهاب در بافت پوششی اطراف قلب (پریکاردیت) و ریه ها که هر 2 باعث تنگی نفس می شود

- تنگی رگ های خونی که احتمال ابتلای به آنژین حملات قلبی و سکته را افزایش می دهد

سایر ارگانها:

- تورم غدد لنفاوی

- درد شکمی که ناشی از اثرات بیماری بر روده لوزالمعده یا کبد یا طهال می باشد

 

روش تشخیص:

 تست یا آزمایش خاصی برای تشخیص لوپوس وجود ندارد معمولا پزشک معالج بر اساس پیشینه بیماری ، مشاهدات بالینی و تست های خونی تشخیص خود را انجام می دهد.

 آزمایشات خونی عبارت اند از :

1.  Anti-nuclear antibody : در 95% افراد مبتلا به لوپوس این تست مثبت است ولی در برخی موارد مشاهده شده است که در افرادی که به لوپوس مبتلا نیستند هم این تست مثبت گزارش شده است.

2. Anti-double-stranded: در 75% افراد مبتلا به لوپوس این تست مثبت می باشد.اندازه این تست در مواردی که بیماری پیشرفت دارد افزایش میابد و این تست عامل مهمی در کنترل و مانیتور کردن بیماری می باشد

3. Anti-Ro antibody test : در صورتی که این تست مثبت باشد به احتمال زیاد شما به ضایعات پوستی و همچنین بیماری شوگرن دچار می شوید .در صورتی که این تست در شما مثبت باشد و تصمیم به بارداری داشته باشید سیر حاملگی شما باید بیش از پیش تحت نظر پزشک باشد.

4. Antiphospholipid antibody : مثبت بودن این تست می تواند نشانگر خطر ابتلا به افزایش لخته خون و سقط جنین باشد

5. تست های دیگر عبارت اند از:

   آزمایش سطح کومپلمان خون،ESR،آزمایش عملکرد کلیه  تست خون٫l counts که تفسیر این تست ها به عهده پزشک متخصص می باشد. 

انواع تست های دیگری هم هستند که برای بررسی عملکرد قلب و ریه ها و کبد و طحال  مورد استفاده قرار می گیرند که با توجه به عضو درگیر شده متفاوتند که عبارت اند از:

تست اشعه X ، سونوگرافی ، توموگرافی ، سی تی اسکن ، ام آر آی.

تست ادرار در مراحل اولیه بیماری می تواند نشانگر این موضوع باشد که کلیه های شما درگیر شده اند یا نه .

در صورتی که علائمی مانند تب،کاهش وزن یا تورم غدد لنفاوی دارید پزشک شما جهت اطمینان از عدم وجود سرطان نمونه برداری را تجویز می نماید.

 

درمان:

در حال حاضر درمانی برای لوپوس وجود ندارد ولی در صورتی که درمان به موقع شروع شود بیماری تا حد زیادی قابل کنترل می باشد

 

داروها:

معمولا با توجه به اینکه بیماری در چه مرحله ای می باشد و کدام عضو درگیر شده است داروی تجویزی نیز متفاوت می باشد

 داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی(مانند:ناپروکسن،ایبوپروفن)

- کاهش التهاب
- کمک به برطرف شدن عوارض مفاصلی
- اغلب برای دوره های کوتاه استفاده می شود.

کرمهای استروئیدی:
برای خارش پوست مفید است.

تعدیل کننده های سیر بیماری(مانند: هیدروکسی کلروکین)

 -کاهش التهاب
- این دارو به تنهایی و یا با کرمهای استروئیدی و برای خارش پوست مورد استفاده قرار می گیرد
- به عنوان یک درمان برای درد مفاصل و خستگی نیز مفید می باشد
- کمک به محافظت از قلب 

قرص های استروئید (به عنوان مثال پردنیزولون)

برای درمان های کوتاه مدت عوارضی مانند ذات الجنب و یا پریکاردیت قلب مورد استفاده قرار می گیرد  همچنین ممکن است به عنوان یک درمان دراز مدت برای مشکلات دیگر ، از قبیل التهاب کلیه یا مشکلات شدید خون مورد استفاده قرار گرفته است .

داروهای تضعیف کنندهء سیستم ایمنی:

(مانند:آزاتیوپرین،سیکلوسپورین،سیکلوفسفامید،متوتروکساید"متوتروکسات"،مایکوفنولات مفیتل"CELL CEPT"

این دارو برای از کار انداختن سیستم ایمنی بدن مورد استفاده قرار می گیرد و ممکن است تحت نظر پزشک برای طولانی مدت استفاده شود.دوز دارو با کاهش علائم بیماری کاهش پیدا می کند.

درمان بیولوژیک(مانند:ریتوکسی مپ)

 

 کمک به حذف سلول های B (یک نوع از سلول های سفید خون است که تولید آنتیبادیهای مضر می نماید) .

زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مفید واقع نشود.

 

تزریقات استروئیدی

این دارو ها می توانند به عنوان یک راه حل فوری در مواردی که بیماری پیشرفت زیادی کرده است مورد استفاده قرار گیرند.

همچنین تزریق این دارو ها در پوست سر می تواند دردرمان ریزش مو موثر باشد.

داروهای ضد فشار خون بالا برای کنترل فشار خون بالا ممکن است مورد استفاده قرار گیرد.

 

عوارض جانبی داروها:

تمامی داروها بصورت بالقوه دارای عوارضی هستند و دکتر متخصص باید با تجویز به موقع ودوز مناسب این عوارض را حداقل نماید.گاهی نیاز است برای رفع عوارض برخی از داروها از داروهای مکمل استفاده شود.

در صورتی که شما در حال مصرف داروهای ضد درد غیر استروئیدی هستید پزشک شما ممکن است دارویی به نام proton pump inhibitor)"PPI")، جهت کاهش عوارض جانبی برای معده شما استفاده کند.در صورتی که شما از قرص های استروئیدی، پزشک معالج برای شما قرص های کلسیم و ویتامین D و قرص های جهت کاهش پوکی استخوان برای شما تجویز نماید  .

 بیماری لوپوس باعث می شود که شما در معرض شدید عفونت ها قرار بگیرید وقوع این اتفاق زمانی که شما از داروهای سرکوبگرسیستم ایمنی استفاده می کنید بیشتر می باشد،بنابر این توصیه ما به شما این است که تا جایی که امکان دارد روابط خود را با افرادی که بیماری های عفونی دارند کمتر نمایید 

در صورتی که نیاز به استفاده از واکسن دارید بهتر است با پزشک خود مشورت نمایید.

نظرات شما عزیزان: